Tag archieven: Langelo

UItwaaien langs het Oostervoortsche diep

Met zes man sterk wilden we eens een plek aflopen waar ooit een afslag was opgeraapt door Pierre. De dag begon stralen met wel een straffe wind. Later zou de zon achter de wolken verdwijnen en uit de wolken zou regen gaan vallen.

De akker ziet uit over het dal van het Oostervoortsche Diep. Wat ligging betreft lijkt deze op Peest. Op de akker stond deels mais en deels aardappelen. Over het algemeen was het zicht heel behoorlijk, met soms veel bladeren en wat groen. De aardappelakker was recentelijk nog geploegd, waardoor het zicht minder goed was.

Zoeken bij het Oostervoortsche diep
Zoeken langs het Oostervoortsche Diep.

Het zoeken leverde in de ochtend niet meer op dan wat jonger materiaal uit het Mesolithicum en later. Ook een aantal oude en enorme steenhopen leverden geen resultaat op.

Na de lunch zijn drie zoekers nog even op Langelo wezen kijken, waar ooit een mogelijke afslag door Gijsbert was opgeraapt. Aan het einde van de akker lagen een aantal bulten met aardappelstort en vrij veel vuursteen materiaal. Dit leverde echter niets op. Ook de twee baantjes op de akker brachten geen resultaat.

Geen resultaat is ook resultaat, zullen we maar zeggen. In ieder geval zijn we lekker uitgewaaid.

Randgevallen

Na precies een maand werd het tijd voor een controlerondje op de vindplaats Peest. Helaas moest dit vanwege de maatregelen ter voorkoming van verdere verspreiding van het coronavirus beperkt blijven tot twee personen. Marcel was eerder in april begonnen met refitten van de stukken van concentratie B. Hij wilde nog wel eens in de steenhopen kijken die de auteur dezes en ook anderen langs de akkerrand hadden gedeponeerd; soms zijn er amorfe stukken die mogelijk toch passend zijn aan stukken die wel genoeg kenmerken hebben voor herkenning als artefact.

De weergoden waren ons gunstig gezind; het was half bewolkt met een vrij frisse noordelijke wind. Het zicht op de akker was echter matig tot slecht. Resten van aardappelloof en uitgedroogde mest ontnamen een groot deel van het zicht. Door gebrek aan regen de afgelopen maand waren ook geen nieuwe stenen vrij komen te liggen.

Marcel zoekt stenen langs de akker uit.
Marcel zoekt stenen uit die bij eerdere survey’s langs de akker zijn gedeponeerd.

Sommigen uit de groep verzamelen alle stenen die ze oprapen in een plastic tas. De gedachte is dat dit bijdraagt aan een efficiëntere manier van zoeken. Het bukken, het schoonmaken, en het bekijken van de steen en het eventueel raadplegen van deskundigen kost tijd. Als je dat meerdere malen voor dezelfde steen doet, omdat je (of iemand anders) de steen bij een vorige bezoek hebt laten liggen, dan voel je je toch een beetje een ezel.

We hadden pas één baantje over de wending gelopen of Marcel dook op de afvalhoopjes langs de akker. Bovenop het eerste hoopje zag hij meteen een kern stralen. Dat was onverwacht. Oei, oei, wie heeft hier iets over het hoofd gezien? Een bedrijfsongevalletje zullen we maar zeggen, door modder en ontij.

Gelijk bij de eerste inspectie werd een Midden Paleolithische kern uit de afvalhoop gevist.

Het was niet het enige ongevalletje. Later werd elders nog een Mesolithische kern uit een hoopje gevist. En bij bestudering van de stenen thuis kwam er nog een Midden Paleolithische tevoorschijn. Kernen zijn kennelijk wat moeilijker te herkennen dan vuistbijlen… en afslagen.

Na Peest B zijn we naar Langelo gereden. Het stond al tijden op het programma om bij die ene afslag nog wat meer te vinden. De akker was net omgewerkt en erg stoffig. Hierdoor was het zicht slecht. Na één keer heen en weer gegaan te zijn, zijn we ermee gestopt.

Als kers op de taart raapte Gijsbert nog een Mesolithisch afslagje op bij de auto. Het ligt er dus wel.

Quickscan lucratief

Op een stralende laatste zondag van februari dag hadden we het plan opgevat om met een klein gezelschap (Marcel, Henk, Gijsbert) een paar plekken af te lopen waar we al een tijdje niet meer geweest waren. Door omstandigheden was het er de afgelopen maanden niet van gekomen. Het startpunt was de Jong Paleolithische site bij de mestsilo’s te Langelo.

De mestsilo's op de Jong Paleolithische site en de omgeving.
De mestsilo’s op de Jong Paleolithische site en de omgeving. Op de voorgrond een afgeschoven deel voor de bouw van een nieuwe silo.

De site ligt op een hoog punt met een mooi uitzicht naar alle kanten. Hij is al vele jaren geleden ontdekt en wordt momenteel nog door meerdere personen bezocht. De vondsten van deze locatie bevinden zich in verschillende collecties die momenteel worden onderzocht. Desalniettemin nemen we hier af en toe een kijkje. Heel veel is er echter niet meer te vinden: de score van deze dag was twee afslagen.

De vindplaats is geruïneerd door de bouw van een mestsilo, waardoor de vindplaats aan het licht kwam. Toch is er nog steeds wat te vinden. Het lijkt erop dat er een nieuwe silo gebouwd gaat worden. Hiervoor was een stuk grond afgeschoven; zowel op de kale grond als in het stort zijn geen artefacten aangetroffen.

De kern van de concentratie ligt onder de bestaande mestsilo’s en de artefacten die in de afgelopen jaren zijn opgeraapt liggen in de periferie van het kampement.

Hierna zijn we naar een akker gegaan die ook onder de noemer van  Langelo valt, waar ooit een Midden Paleolithische afslag, of iets wat daar op lijkt, is opgeraapt. Helaas lag hier een dikke grasmat, waardoor zoeken geen zin had.

Wat nu? Toch even kijken hoe de site erbij ligt. De boer had twee dagen ervoor aan Henk laten weten dat ze snel mest zouden gaan injecteren; het zoeken moet daarvoor plaats vinden want daarna kan het geruime tijd duren voordat we weer op de akker terecht kunnen. Vanwege de droogte besloten we om een quickscan van concentratie B uit te voeren om te voorkomen dat een vruchteloze grootschalige zoektocht georganiseerd zou worden.

Zonder al te hoge verwachtingen gingen we op pad. De grond was droog en omgewoeld met bermgras waardoor de zichtbaarheid van stenen niet optimaal was. Een quickscan van de wending leverde dan ook niets op. Omdat er geen regen van betekenis verwacht werd en de exacte datum van de bemesting niet duidelijk was besloot Marcel om het gebied toch nader onder de loep te nemen om eventuele artefacten veilig te stellen. Het is normaal niet de gewoonte om ongepland op de akker te zoeken, maar aangezien de tijd in verband met de geplande mestinjectie erg drong, werd besloten om het deze keer anders te doen. Nood breekt wet nietwaar?

Een van de vaste zoekers (Gerrit) reed toevallig langs en kon mooi aansluiten. We moesten eerst een aantal baantjes trekken voordat Marcel een kern opraapte.

Marcel toont zijn eerste vondst van de dag, een kern.
Marcel toont zijn eerste vondst van de dag, een kern.

Vol goede moed gingen we verder. Kernachtige stenen werden opgeraapt, maar steeds was er iets mis mee: ‘de kringen lopen niet goed’, ‘de slaghoek klopt niet’, et cetera. Je krijgt het niet voor niets op deze akker. Marcel heeft uitgerekend dat het ruim 11 man-uur duurt om een Midden Paleoliet op te rapen op deze akker. Fijn: dat zou dus betekenen dat we met vier man zo’n drie uur lang zouden moeten zoeken voor een vondst. Na de vondst van Marcel konden we dus wel naar huis gaan. Zo werkt het natuurlijk niet in de statistiek. Bovendien scheen de zon en hadden we plezier in het veldlopen.

Na enige tijd zonder vondsten, grapte Gijsbert tegen Marcel: ‘hier een bijltje’. Marcel: ‘Maar dat is een kernfragment!’. Het blijft soms lastig, ook na twaalf jaar zoeken. Naderhand bleek dit  ‘kernfragment’ toch niet geheel overtuigend en is in de zak met incerto-facten beland.

Henk en Marcel meten een afslagje in.
Henk en Marcel meten een afslagje in (met Tara op de uitkijk).

Vaak is er twijfel en dan wordt de specialist ingeschakeld. Soms is er geen twijfel, maar dan wordt je afslagje toch afgekeurd: dan ken je je plaats weer.

Gelukkig waren er genoeg echte stukken: drie afslagen en drie kernen of fragmenten daarvan. We mogen dan ook spreken van een mooie oogst. En met 6 stukken in 9 man-uur (2/3) zaten we ruim boven het langjarig gemiddelde van wat Marcel heeft berekend (1/11).